Động Tiên là một quần thể hang động bao gồm: Động Thiên đình, động Đàn đá, động Thiên cung, động Tam cung, động Thạch sanh, động Âm phủ, thần Kim quy… một thắng cảnh thiên nhiên kỳ thú nằm ở địa bàn thôn 2, Thống Nhất xã Yên Phú cách trục đường quốc lộ số 2 về phía bên phải chừng 200m rất thuận tiện cho du khách thập phương ghé thăm. Đến đây, du khách sẽ được thưởng thức vẻ đẹp hoang sơ kỳ vĩvới cỏ cây hoa lá đẹp như cái tên mà dân gian đặt cho.

 
Đến thăm Động Tiên, du khách không khỏi ngạc nhiên trước những cảnh đẹp hoang sơ của thiên nhiên. Theo từng bậc đá lên cao, cạnh một ngã ba, rẽ phải, bước tiếp mấy chục bậc nữa, quý khách sẽ gặp ngay giữa cổng đá với những khối đá đủ hình dạng được kết tinh từ ngàn năm tuổi , nơi đây chính lại là hiện sắc của thiên nhiên tạo nên. Vào mùa lễ hội, hàng ngàn du khách tới đây, ai cũng phải trầm trồ thán phục trước kiệt tác của tạo hoá. Một chút rừng chân bên vòm đá chiêm ngưỡng vẻ đẹp cả một vùng rộng lớn của xã Yên Phú trải dài tít tắp và tận hưởng làm gió mát trong lành từ mênh mông của khỏang không bao la thổi vào, mệt nhọc tan biến, thay vào đó là một cảm giác thật thư thái dễ chịu, trong không gian lồng lộng cảm giác ta như đang bay lên ngang tầm với những đám mây trắng bồng bềnh bay và du khách sẽ tiếp tục khám phá thế giới huyền bí của thiên nhiên ban tặng.

Bước vào cửa động, du khách sẽ được tận mắt thưởng thức và chiêm ngưỡng một thế giới lung linh huyền ảo hiện ra trước mắt du khách. Cùng với thời gian hàng ngàn, hàng triệu năm, với sự bào mòn của nước, của gió, những khối nhũ đá này đã hoá thân thành những hình hài của vạn vật trần gian. Nơi thì Tiên Ông chơi cờ ngồi đăm chiêu tư lự, hình Ba ba, Cá sấu, Khủng Long và hàng trăm loài muông thú từ mọi chân trời góc bể đến quần tụ về đây. Trên vòm đá cao, rộng là hình một Linh Điểu xoè đuôi cánh rộng đang cắp một nàng thiếu nữ bay vào cửa hang gợi cho du khách nhớ về câu chuyện cổ tích Thạch Sanh. Vào trong chính động, ta gặp một thạch trụ cột đá trống trời tạc trần, thạch trụ mầu sắc lung linh huyền ảo. Phía sau Thạch trụ, sừng sững khối đá cẩm thạch hình một phụ nữ đứng hình bán nguyệt. Đây là một tượngmẹ mang thai.

Vào đến vách động trong cùng, ta thấy ban thờ Tiên năm tầng. Ngự trên bàn thờ tiên là Nàngtiên thứ bảy đang trong tư thế thành tâm cầu nguyện. Vẻ mặt ưu tư toát lên sự bao dung đôn hậu và khát vọng sống, khát vọng yêu của loài người dưới trần gian với vũ trụ bao la. Hình ảnh đó gợi đến một truyền thuyết và lễ hội Động Tiên.

Ngày xưa, thủa trời đất mới sinh, mặt trăng tròn suốt các đêm trong tháng. Nàng Tiên út - con gái thứ 7 của Ngọc Hoàng là một người con gái rất hiếu động và sinh đẹp. Nàng thường chốn vua cha xuống du ngoạn dưới trần gian, gặp và đem lòng yêu một chàng Mồ Côi tuấn tú. Để việc du ngoạn không bị lộ, nàng yêu cầu vua cha làm cho mặt trăng chỉ tròn một đêm trong tháng. Rồi Ngọc Hoàng cũng biết chuyện, lệnh cho nàng Tiên út phải ăn chay niệm phật đủ 100 ngày, lệnh cho chàng Mô Côi phải có đủ chim lạ thú quý dưới trần gian làm đồ sính lễ. Các cô chị của nàng Tiên thứ 7 vì ghen ghét đố kỵ, lúc nàng bảy đang thành tâm cầu nguyện thì tâu với Ngọc Hoàng là nàng đi chơi với chàng Mồ Côi làm vua cha tức giận biến nàng bảy và các đồ lễ vật của chàng Mồ Côi thành đá.

Mùa xuân năm sau, lúc quần Tiên mở hội thấy vắng nàng Bảy, Ngọc Hoàng động lòng chắc ẩn mới hỏi Nam Tào Bắc Đẩu mới biết kế hại em của các cô chị. Ngọc Hoàng hối hận đành cho nàng Bảy trở về tiên giới và lệnh cho người dưới trần gian hàng năm cứ vào ngày mùng chín tháng riêng âm lịch mở hội nơi nàng Bảy ngồi cầu nguyện. Và ngày đó nàng Bảy được rời cõi Tiên xuống gặp người trần thoả thích và Ngọc Hoàng cũng không rút lại lệnh trăng khuyết. Thế nên, trăng vẫn chỉ tròn vào đêm rằm cho đến tận ngày hôm nay.

Một câu chuyện huyền thoại vừa mơ, vừa thực gợi cho du khách thăm quan, vừa suy ngẫm về một triết lý đơn giản giữa cái ác và cái thiện khuyên răn con người đến với cái thiện, diệt trừ cái ác hướng tới những cái cao cả của cuộc sống.

Trở lại ngã ba theo những bậc đá lên cao đôi chút mời quý vị và các bạn tiếp tụp khám phá thế giới bí ẩn của thiên nhiên. Vào thăm động Thiên Đình, từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác quý khách không khỏi trầm trồ thán phục trước nhứng khối nhũ đá hoa cương tạo thành những cột đá lấp lánh như một cung điện cổ, thưởng thức những âm thanh vang vọng trầm bổng của những cây đàn đá cất lên nhưlời mời chào cuốn hút du khách vào những điệu nhạc du dương khi những luồng gió thổi vào những vách đá. Từ động Hai cửa lên đến đỉnh núi khám phá độ cao kỳ vĩ của thiên nhiên, một chút dừng chân ngắm nhìn rừng "tiểu trúc" tận hưởng làn gió mát thổi qua xào sạc. Chinh phục được đỉnh cao, du khách có dịp được chiêm ngưỡng "Rùa thần", Ngài ngự trên cao, đầu hướng về phương nam, Chạm tay vào thần Kim Quy để cầu mong sự may mắn an lành đến với mọi nhà. Phóng xa tầm mắt thưởng thức sự bao la của trời đất cỏ cây ngắm nhìn vẻ đẹp thanh bình của làng quê và cầu mong những điều tốt lành trong cuộc sống.

Sau hành trình khám phá thế giới bí ẩn của "Động tiên", mời du khách tiếp tục khám phá những bí ẩn của động Đàn Đá, Động Thiên Cung, Động Thạch Sanh, Động Âm Phủ, Hang Tôm.Hang Tôm, với dòng nước trong mát chảy ra từ trong lòng núi, tưới cho cỏ cây hoa lá tốt tươi, sơn thủy hữu tình tuyệt mỹ. Truyền thuyết kể rằng, ngày xưa khi nàng tiên thứ Bảy ru ngoại xuống trần gian. Hang Tôm chính là nơi nàng dừng chân tắm gội gột bỏ bụi trần trước khi trở về tiên giới, du khách tới đây thưởng thức không khí trong lành mát mẻ, xua đi những mệt nhọc để tiếp tục những cuộc hành trình khám phá thế giới bí ẩn của thiên nhiên.

Động Tiên đã được Bộ Văn Hoá thông tin công nhận là di tích thắng cảnh Quốc gia xứng đáng với tầm vóc của một khu du lịch sinh thái mang tầm cỡ Quốc gia. Đến với Động tiên, sau khi được thưởng thức cảnh đẹp hoang sơ của thiên nhiên ban tặng, quý khách còn được tham gia hào mình vào các lễ hội thi trâu, thi cam và hội chợ làng quê. Đây là lễ hội truyền thống được huyện Hàm Yên tổ chức vào ngày mùng 9 tháng riêng âm lịch hàng năm.

Đến với lễ hội Động Tiên quý khách còn được thưởng thức những món ăn đặc sản của khắp các vùng, miền mang về lễ hội. Một chút men say từ rượu Cham Chu Ba Núi Bảy Đèo, của đồng bào Dao Tiền xã Minh Hương trưng cất từ men lá rừng Cham chu, nhấm nháp với thịt trâu khô xã Yên Phú,một số món ăn truyền thống chế biến từ vịt bầu đặc sản Minh Hương, cơm lam từ gạo nếp, gạo tám thơm của Phù Lưu, Minh Hương, món cá chép ruộng đặc sản của Nhân Mục, Yên thuận hay bánh Đáy Minh Dân, bánh Đẳng xã Bằng Cốc, bánh Gai xã Bình Xa, thưởng thức hương vị ngọt ngào của cam, của quýt ở xã Yên thuận, Bạch Xa, Minh Khương, Minh Dân, Phù Lưu, Yên Phú, Yên Lâm. Ngoài ra, du khách còn có thể mua các dược liệu quý hiếm của đồng bào dân tộc các xã Bạch xa, Minh Dân, mật o­ng rừng xã Yên Thuận, Minh Khương, Bạch Xa, Thành Long, rượu tầm gửi cây Nghiến của đồng bào Dao Đỏ xã Minh Khương vịt bầu Minh Hương.

Sau khi thăm quan thắng cảnh Động Tiên, du khách tiếp tục cuộc hành trình khám phá những bí ẩn của thiên nhiên, đến thăm Thác Lăn -một điểm du lịch hấp dẫn ngay gần kề Động Tiên

 
Để khai thác tiềm năng du lịch, biến điều kiện tự nhiên thuận lợi trở thành thế mạnh, huyệnHàm Yên kêu gọi mọi nguồn vốn để đầu tưcho phát triển du lịch, mở mới và nâng cấp hệ đường giao thông. Phấn đấu 100% thôn bản có đường ô tô. Nâng cấp các tuyến đường đô thị khang trang, sạch đẹp thuận tiện cho khách tham quan du lịch đến địa bàn Cham Chu, Cao Đường, Hồ Khởn. Phát triển du lịch sinh thái gắn với du lịch văn hoá để tạo sự hấp dẫn đối với du khách, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư kinh doanh phát triển các loại hình dịch vụ vận tại, nhà nghỉ, ăn uống, khu vui chơi giải trí… Hình thành các tua du lịch từ huyện kết nối du lịch trong và ngoài tỉnh khôi phục các lễ hội truyền thống, phiên chợ vùng cao, bảo tồn phát huy bản sắc văn hoá dân tộc làm giàu tiềm năng phát triển du lịch phục vụ cho công cuộc phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Xin mời quý khách đến với Hàm Yên, một điểm du lịch có nhiều nét mới độc đáo và hấp dẫn.