Cùng dự có Nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Nguyên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, các nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An, Nguyễn Sinh Hùng, ông Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư; các Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Ủy viên Trung ương Đảng, các đồng chí lãnh đạo và nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương và các địa phương; các Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động, lãnh đạo Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh các thời kỳ, nhân sỹ, trí thức tiêu biểu; đại diện thanh thiếu nhi tiêu biểu trong các lĩnh vực và 981 đại biểu là cán bộ, đoàn viên ưu tú đại diện cho hơn 22 triệu đoàn viên, thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước. Thủ tướng Phạm Minh Chính gửi lẵng hoa chúc mừng Đại hội.

Đại hội là sự kiện chính trị quan trọng của tuổi trẻ Việt Nam, đánh dấu sự nỗ lực, thành tựu cơ bản của tổ chức Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi trong 5 năm qua, với khẩu hiệu hành động “Tuổi trẻ Việt Nam Khát vọng - Tiên phong - Đoàn kết - Bản lĩnh - Sáng tạo”, đại hội có nhiệm vụ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017-2022; xác định mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ 2022-2027; bầu Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khóa XII, nhiệm kỳ 2022-2027; bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đoàn và thông qua Điều lệ Đoàn sửa đổi, bổ sung…

Phát biểu tại Đại hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng dẫn lại câu nói của Bác Hồ trong thư gửi thanh niên và nhi đồng nhân dịp Tết Nguyên đán năm 1946, mùa xuân đầu tiên của đất nước dưới chế độ mới "Một năm khởi đầu từ mùa xuân, một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội" và nhà thơ Tố Hữu cũng đã có những vần thơ rất đẹp về tuổi trẻ:

Hai mươi tuổi, tim đang dào dạt máu

Hai mươi tuổi, hồn quay trong gió bão

Gân đang săn và thớ thịt căng da

Đời mặn nồng hứa hẹn biết bao hoa!

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, với trái tim đầy nhiệt huyết, với tinh thần sáng tạo, ham học hỏi và khát vọng cháy bỏng, thanh niên luôn luôn là lực lượng đi đầu trong việc thực hiện các nhiệm vụ cách mạng. Trong suốt chiều dài lịch sử của đất nước, thanh niên nước ta, hết thế hệ này đến thế hệ khác đã luôn luôn nêu cao truyền thống yêu nước, chí khí anh hùng, bất khuất của dân tộc, không ngại gian khổ, không sợ hy sinh, sẵn sàng dấn thân, hăng hái xông pha đi tiên phong trên mọi lĩnh vực, có nhiều cống hiến to lớn vào sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Từ khi có Đảng lãnh đạo, các thế hệ thanh niên Việt Nam đã nối tiếp nhau như lớp lớp sóng biển khơi cùng với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đánh đuổi các thế lực thực dân, phong kiến, đế quốc, giành lại nền độc lập, tự do cho dân tộc, thống nhất đất nước.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cho rằng, cùng với sự phát triển, trưởng thành của lớp lớp thanh niên, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cũng đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh vinh quang được Đảng và Nhà nước giao phó, thực sự trở thành một tổ chức cách mạng của những người cộng sản trẻ tuổi, đội dự bị tin cậy của Đảng, là lực lượng xung kích của cách mạng, là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ. Trong nhiệm kỳ vừa qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn, chịu nhiều tác động tiêu cực của tình hình trong nước và thế giới, nhất là thiên tai, bão lũ, đại dịch Covid-19, nhưng với sự quyết tâm, sáng tạo, tinh thần xung kích, tình nguyện, công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu niên đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Công tác tuyên truyền, giáo dục có nhiều đổi mới về cả nội dung và phương thức, nhất là ứng dụng chuyển đổi số trong tổ chức hoạt động giáo dục; tăng cường lấy thông tin tích cực đẩy lùi tiêu cực; tổ chức các đợt sinh hoạt chính trị rộng khắp với nhiều khí thế mới, cách làm mới, rất hiệu quả.

Bày tỏ đồng tình với những nhận định rất thẳng thắn, trách nhiệm mà trong dự thảo các Văn kiện Đại hội đã chỉ ra đối với những vấn đề còn hạn chế trong công tác Đoàn và phong trào thanh, thiếu niên nhiệm kỳ qua, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng lưu ý, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh mặc dù đã có nhiều cố gắng trong đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, nhưng vẫn chưa bắt kịp yêu cầu của thực tiễn tình hình thanh niên, chưa thực sự hấp dẫn, gần gũi với thanh niên. Phong trào hành động của thanh niên tại một số nơi còn hình thức, chưa khoa học; tính bền vững của hoạt động chưa cao. Chất lượng tổ chức Đoàn, cán bộ Đoàn ở một số cơ sở chưa đáp ứng yêu cầu. Những hạn chế này đòi hỏi cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể các cấp, đặc biệt là tổ chức Đoàn cần chú ý quan tâm và có biện pháp khắc phục.

Nêu rõ Đảng và Nhà nước ta luôn luôn coi trọng và đánh giá rất cao vai trò, vị trí của thanh niên, xác định thanh niên là lực lượng xã hội to lớn, là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, hội nhập quốc tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gợi mở một số nhiệm vụ trọng tâm và định hướng lớn trong công tác Đoàn và phong trào thanh thiếu nhi nhiệm kỳ tới, nhấn mạnh cần tăng cường và làm tốt hơn nữa công tác giáo dục chính trị, lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ, để thế hệ trẻ, chủ nhân tương lai của đất nước ta thực sự "vừa hồng vừa chuyên", như lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu. với vai trò là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên, đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của tuổi trẻ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh cần giúp thanh niên thực hiện thật tốt sứ mệnh của mình đối với Đảng, với Đất nước, với Dân tộc. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phải thể hiện cho bằng được và làm tốt hơn nữa công tác giáo dục cho thế hệ trẻ về lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá; nâng cao lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc; đặc biệt là nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng xây dựng đất nước và nhận thức rõ sứ mệnh lịch sử và trách nhiệm của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tiếp tục kiên trì, coi trọng công tác tuyên truyền, giáo dục, học tập, nghiên cứu và thực hiện thật tốt chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng; tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, truyền thống văn hoá, lịch sử của Đảng và Dân tộc cho thanh niên. Coi trọng việc giáo dục đoàn viên, thanh niên thông qua những hoạt động thực tiễn và các phong trào thi đua yêu nước. Đẩy mạnh hơn nữa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh; xây dựng và thực hiện thật tốt các chuẩn mực đạo đức; định hướng giá trị nhân cách, làm cho thanh niên thật thấm nhuần và có khả năng tự đề kháng và tích cực đấu tranh với những âm mưu chống phá của các thế lực thù địch.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị, các cấp bộ Đoàn đổi mới và nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu quả nội dung, phương thức hoạt động của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và các tổ chức thanh, thiếu niên Việt Nam, coi đây là nền tảng cốt lõi để nâng cao chất lượng hoạt động của Đoàn, đáp ứng yêu cầu của tình hình mới, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân và bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa. Trong đó, lấy nhu cầu, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp, thiết thân của thanh niên làm trọng tâm. Đặc biệt, quan tâm phát triển nguồn nhân lực trẻ, nhất là nguồn nhân lực có chất lượng cao; định hướng cho thanh niên học tập và tự học tập suốt đời, phấn đấu và rèn luyện về mọi mặt, vươn lên làm chủ khoa học và công nghệ tiên tiến, phương pháp quản lý hiện đại. Bên cạnh đó, cũng cần đẩy mạnh các phong trào hành động cách mạng, phát huy vai trò tiên phong, xung kích, sáng tạo của tuổi trẻ.

Bảy tỏ tâm đắc với những điểm mới tại Đại hội lần này từ khâu chuẩn bị các Văn kiện cũng như hình thức thể hiện trong toàn bộ các hoạt động của Đại hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh và nhắn gửi tới thế hệ trẻ cả nước hai chữ "Tiên phong”, đề nghị, các cấp Bộ đoàn tiếp tục chăm lo củng cố, xây dựng tổ chức Đoàn thật sự vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, tổ chức và cán bộ. Trong đó cần chú trọng nâng cao chất lượng và ý thức chính trị của đoàn viên. Xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn các cấp có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ cán bộ Đoàn tiên phong, có tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, năng động và sáng tạo, thực sự trở thành đội quân xung kích cách mạng, lực lượng nòng cốt của tuổi trẻ, đội dự bị tin cậy của Đảng.

Dịp này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng yêu cầu, các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các đoàn thể, các địa phương cần quán triệt sâu sắc các quan điểm, chủ trương, tư tưởng chỉ đạo của Đảng về thanh niên và công tác thanh niên trong thời kỳ mới; tin tưởng, mạnh dạn giao nhiệm vụ cho thanh niên; quan tâm, giúp đỡ, động viên và tạo điều kiện để thanh niên tự tin tham gia vào các nhiệm vụ chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của đất nước, của các địa phương, đơn vị. Chăm lo quyền lợi chính đáng của thanh niên, tạo điều kiện thuận lợi để thanh niên được học tập, rèn luyện, phát triển toàn diện, cống hiến và trưởng thành./.