“Cai nghiện” cho cây

Ông Trần Khắc Dũng, một trong những người tiên phong trồng bưởi theo tiêu chuẩn Organic ở Soi Tiên, xã Phúc Ninh (Yên Sơn) vui mừng bảo, 10 năm có lẻ trồng bưởi ông đều “táng” phân vô cơ cho cây lớn nhanh, chóng ra trái. Nhưng cái gì nhanh cũng lãnh đủ hậu quả. Đất đai bạc màu đi, cây bưởi giảm giá trị hẳn. Cái thói quen cố hữu trong mỗi con người cần loại bỏ, ấy là cái gì tiện là làm. Cứ 1 bao phân 50 kg mua ngoài thị trường bón cho cả chục cây, sâu bệnh cần gói nhỏ thuốc bảo vệ thực vật đậm đặc phun cho cả vườn tiện lợi, nhàn hạ thế nên ông lao theo để rồi vườn cây chẳng khác “nghiện”. Không bón, không phun theo đúng cữ, đúng kỳ là cây tàn tạ và nhiễm sâu, bệnh, mất mùa như chơi. Ngay khi thu hoạch hết bưởi, để cây ra hoa, đậu quả cũng phải sử dụng chất kích thích, muốn giữ cho quả bóng đẹp không bị sâu, bệnh hại đương nhiên phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Ông Dũng thừa nhận, sản xuất như vậy năng suất cao song thực chất chỉ là hái trên ngọn bỏ xuống đất, bởi để thu được vụ bưởi phải mua tất từ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cả trăm triệu đồng.

Anh Hoàng Đức Hùng, trưởng liên nhóm sản xuất cam sành Organic Hàm Yên thăm vườn cam Organic của người dân xã Tân Thành (Hàm Yên), ảnh chụp tháng 2/2020. 

Quyết tâm “cai nghiện” cho bưởi, ông Dũng lập kế hoạch tái thiết đất đai, rồi ông đi thu gom phân chuồng, ủ hoai mục rồi mới bón cho cây; cây nhiễm sâu, bệnh ông sử dụng biện pháp thủ công để phòng, trừ. Ông Dũng bảo chuyển đổi sang sản xuất Organic cực nhọc lắm, dùng xà beng chỉa xốp đất, phân chuồng hoai mục cho vào từng bao để quanh gốc cây 2 - 3 ngày bơm nước tưới 1 lần cho thấm dần. Đằng đẵng cả năm trời cây mới hồi xanh và đoạn tuyệt hẳn được với phân vô cơ và chất kích thích. Giờ thì nhìn vườn bưởi sản xuất Organic sướng thật, thân cây chắc nịch, lá xanh thẫm tràn nhựa sống, chim chóc, ong bướm kéo về làm tổ, thỏa thuê ngắm vườn hoa trái mà không lo phải “cách ly” vì hóa chất. Ông Dũng nở nụ cười sảng khoái.

Người trồng cam thôn 2 Thuốc Thượng, Đồng Lệnh, xã Tân Thành; Đồng Bàng, thị trấn Tân Yên 3 năm nay đã đoạn tuyệt được với hóa chất. Anh Đặng Văn Ánh, người Dao, thôn Thuốc Thượng 2, xã Tân Thành bảo rằng, phân bón bà con mình làm lấy đấy! Đỗ tương, cá, chất thải chăn nuôi được trộn với men vi sinh ủ đến ải rồi mang lên vườn bón cho cây. Thuốc phòng, trừ con sâu, bệnh hại cây, hại quả cam thì nghiền từ tỏi, từ gừng và từ ớt trộn với rượu cao độ, pha với nước rồi phun lên thôi. Anh Ánh bảo, thuốc bảo vệ thực vật bà con làm hiệu nghiệm, đa di năng lắm, diệt hết được sâu, bệnh, sức khỏe con người không bị ảnh hưởng.

Quả ngọt Organic made Tuyên Quang

Anh Hoàng Đức Hùng, trưởng liên nhóm sản xuất cam sành Organic Hàm Yên chia sẻ, toàn huyện có 24,2 ha cam sản xuất theo tiêu chuẩn tập trung tại xã Tân Thành, thị trấn Tân Yên và Nhân Mục. Cam Organic dù mẫu mã không bắt mắt nhưng chất lượng, độ an toàn thì hơn hẳn. Độ đậm, ngọt của cam Organic cao hơn, thời gian bảo quản kéo dài hơn cam sản xuất thông thường từ 20 - 30 ngày.

Niềm vui của ông Trần Khắc Dũng, thôn Soi Tiên, xã Phúc Ninh (Yên Sơn) bên vườn bưởi trồng theo tiêu chuẩn Organic. 

Chắc vì lẽ đó mà cam sành Organic Hàm Yên được độc quyền phân phối tại 3 chuỗi siêu thị nông sản sạch có tiếng ở Sài Gòn, Cần Thơ, Vũng Tàu, Đà Nẵng và Hà Nội. Vụ cam vừa qua, trung bình mỗi ngày liên nhóm cung ứng 1,5 - 1,7 tấn cam với giá từ 25 - 27 nghìn đồng/kg. Số lượng này cũng chỉ đáp ứng được 1 phần theo đơn của các bạn hàng, đúng là sản xuất sạch, an toàn thì không lo đầu ra. Trưởng nhóm Hùng khẳng định.

Sản phẩm bưởi của Hợp tác xã trái cây hữu cơ Phúc Ninh (Yên Sơn) cũng đã được các cửa hàng thực phẩm sạch ở Thái Nguyên, Hà Giang, Việt Trì (Phú Thọ) tìm đến ký kết tiêu thụ. Ông Trần Khắc Dũng, thôn Soi Tiên, xã Phúc Ninh khoe, vụ bưởi vừa qua ông bán cho  2 cửa hàng thực phẩm sạch tại Thái Nguyên và Việt Trì, cả vườn có 180 cây, tính bình quân trên 100 quả/cây, thu được 350 triệu đồng, tăng gần 80 triệu đồng so với thời kỳ bưởi sản xuất đại trà.  Chi phí cho 1 ha cây trồng theo tiêu chuẩn hữu cơ cao hơn từ 1,15 đến 1,3 lần nhưng đổi lại giá trị cao gấp đôi. 1 quả bưởi Organic giá từ 20 - 25 nghìn đồng, cao gần gấp đôi; còn 1 kg cam Organic cao gấp ba 3 lần so với sản xuất đại trà.

Ông Hà Phúc Mịch, Chủ tịch Hội Nông nghiệp hữu cơ Việt Nam cho rằng, một số sản phẩm nông nghiệp Tuyên Quang đã khẳng định được vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế. Sản phẩm cam sành Tuyên Quang đã 2 lần được bình chọn Top 10 loại trái cây nổi tiếng bậc nhất Việt Nam; bưởi Phúc Ninh cũng nằm trong Top 10 nhãn hiệu, thương hiệu nổi tiếng do Hội Người tiêu dùng Việt Nam bình chọn... Đất đai, môi trường sản xuất nông nghiệp tại Tuyên Quang vẫn chưa bị ô nhiễm nặng do quá trình sản xuất. Đây là điều kiện để Tuyên Quang chuyển đổi và thực hiện sản xuất hữu cơ (Organic), mang lại giá trị cao hơn cho người nông dân.