Hội nghị thượng đỉnh Bộ tứ Normandy tổ chức lần đầu tiên kể từ năm 2016 kết thúc hôm qua tại  Paris (Pháp) với tuyên bố chung 3 điểm. Được lãnh đạo 4 nước tham gia bao gồm Nga, Ukraine, Pháp và Đức đánh giá là tích cực, nhưng Hội nghị lần này vẫn chưa giải quyết được những vấn đề gai góc nhất giúp mang lại hòa bình cho khu vực phía đông Ukraine, cũng như hạ nhiệt mối quan hệ căng thẳng giữa hai quốc gia láng giềng.

Kết quả của Hội nghị thượng đỉnh Normandy tại Paris được đánh giá là vẫn khiêm tốn so với mong đợi. Ảnh: Reuters

Tuyên bố chung cuối cùng đưa ra sau hội nghị nhấn mạnh các bên cam kết sẽ thực hiện đầy đủ và toàn diện lệnh ngừng bắn trước cuối năm nay. Nga và Ucraina cũng thúc đẩy kế hoạch trao đổi tù nhân trước cuối năm nay, nhất trí tổ chức Hội nghị tiếp theo sau 4 tháng nữa. Trong cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Zelensky sau hội nghị, hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí đưa vấn đề giải quyết xung đột tại phía đông Ukraine là ưu tiên trong nhiệm kì Tổng thống của mình.

Đánh giá về kết quả hội nghị, Thủ tướng Đức Angela Merkel nhận định, Nhóm Bộ tứ Normandy đã vượt qua được khoảng lặng trong việc giải quyết vấn đề Donbass. Theo đó, các nhà lãnh đạo dự hội nghị đã nhất trí cần nhanh chóng đạt được những bước tiến chính trị hướng tới tổ chức các cuộc bầu cử địa phương tại Donbass. 

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng nhấn mạnh những kết quả đã đạt được: “Các cuộc thảo luận cho thấy chúng ta đã thúc đẩy được các vấn đề quan trọng đó là tù nhân, làm rõ lệnh ngừng bắn, chương trình nghị sự  nhằm xây dựng niềm tin cho các bên thời gian tới. Chúng tôi cũng nhất trí tiếp tục tổ chức cuộc họp của nhóm tiếp xúc cấp Ngoại trưởng và chuyên viên về các điều kiện chính trị và an ninh để tổ chức các cuộc bầu cử, với mục tiêu tổ chức một hội nghị thượng đỉnh Norrmandy tiếp theo trong vòng 4 tháng nữa”.

Như vậy sau bế tắc kéo dài, hội nghị được chờ đợi đã giải quyết được những vấn đề cơ bản, tạo nền tảng cho một giải pháp toàn diện tại phía đông Ukraine. Tuy nhiên đúng như dự đoán, vấn đề khó khăn nhất trên bàn đàm phán vẫn chưa được giải quyết bao gồm Quy chế của Donbass trong lãnh thổ Ukraine,  ai thực tế sẽ kiểm soát biên giới giữa Donbass và Nga và làm thế nào tổ chức các cuộc bầu cử địa phương tại khu vực do lực lượng đối lập Ucraina kiểm soát.

Đây được coi là vấn đề thách thức nhất trong đàm phán và cũng được người dân Ukraine đặc biệt quan tâm, với cảnh báo Tổng thống Zelensky không được vượt qua “lằn ranh giới đỏ”.

Tổng thống Nga Vladimir Putin khẳng định, nước này sẽ nỗ lực đóng góp vào tiến trình giải quyết cuộc khủng hoảng ở miền Đông Ukraine, nhưng Ukraine cần phải thay đổi Hiến pháp.

“Điều đầu tiên đó là thay đổi Hiến pháp, trao cho Donbass quy chiế đặc biệt lâu dài. Thỏa thuận về qui chế đặc biệt tại một số khu vực của Donbass cần được mở rộng và có thể trở thành vĩnh viễn. Chúng ta cũng không nên trì hoãn việc thực hiện các trách nhiệm khác, bao gồm lệnh miễn trừ cho  lực lượng đối lập tại miền Đông”, ông Putin nói.

Tại hội nghị, hai nhà lãnh đạo Nga và Ukraine cũng chưa nhất trí một lịch trình cho cuộc bầu cử tại phía đông Ukraine. Tổng thống Zelensky muốn điều chỉnh lịch trình thỏa thuận cho phép Ukraine lấy lại quyền kiểm soát biên giới của nước này với Nga, trước khi các cuộc bầu cử địa phương diễn ra tại khu vực đối lập kiểm soát. Trong khi Nga  phản đối bất cứ thay đổi nào.

Rất nhiều câu hỏi đã được giải quyết tại hội nghị được tổ chức lần đầu tiên trong 3 năm qua, nhưng kết quả đạt được vẫn được đánh giá là khiêm tốn so với mong đợi. Tổng thống Zelensky khẳng định, mặc dù ông có tham vọng giải quyết nhiều vấn đề hơn nữa tại hội nghị, nhưng với những gì đạt được là kết quả tốt cho cuộc gặp đầu  tiên, với hi vọng một giải pháp toàn diện hơn sẽ đạt được tại hội nghị tiếp theo trong 4 tháng tới./.