Đi qua sóng gió

Ai cũng bảo chủ nhân của hơn 3.000 gốc cam, gần 40 ha rừng keo mỡ màng kia là một người biết nhìn xa trông rộng. Thế mà anh chỉ nói: “Cái lận đận, vất vả nhiều lúc làm cho con người kiên cường và “liều” hơn. Cơ ngơi kia là thành quả của những ngày tháng nai lưng làm việc, thêm cả một chút may mắn mang lại”. Anh là Vũ Văn Nam, thôn Ngòi Sen, xã Yên Lâm (Hàm Yên).

Gian nan... đến trường

Chúng tôi có mặt tại nhà của anh Vũ Văn Nam vào hôm trời đổ mưa phùn. Từ sáng sớm, anh Nam đã có mặt trên các vườn cam để thu hái, chăm sóc. Anh bảo: “Cả đêm không ngủ được, cứ mưa to gió lớn là lo ngay ngáy, cam cuối vụ rồi, thế nên chỉ mong trời nhanh sáng để đi thôi”. Nói xong, anh Nam nở nụ cười hiền lành. Nhìn anh, nhiều người bảo, đằng sau cái dáng vẻ nhẹ nhàng, thư sinh ấy chất chứa cả một ý chí, nghị lực và khát khao làm giàu.

Năm 1987, Nam cắp sách vào lớp 1, bắt đầu quãng thời gian trèo đèo lội suối, nhóm lửa, thắp đuốc đến trường... Đường từ nhà đến trường cấp 1 Yên Hương (Hàm Yên) lắm khe suối, dốc núi, rừng cây rậm rạp, vậy mà ngày nào đôi chân gầy guộc của cậu bé 7 tuổi kia vẫn đến lớp đúng giờ. Học xong cấp 1, tai họa ập đến gia đình khi bố anh đầu tư mua vườn cam và bị thua lỗ. Lãi mẹ đẻ lãi con, nợ nần chồng chất, Nam đành phải nghỉ học để cùng bố mẹ cáng đáng công việc gia đình.


Anh Vũ Văn Nam (bên phải), thôn Ngòi Sen, xã Yên Lâm (Hàm Yên)
 giới thiệu cam cuối vụ cho thương lái thu mua.

Sau 4 năm trời làm quen với con dao, cái cuốc, chàng trai của bản Ngòi Sen giờ đã lớn, sức vóc dẻo dai, gánh vác cho bố mẹ đủ mọi việc. Thế nhưng khao khát được học vẫn chưa bao giờ thôi nhen nhóm trong anh. Tin vui đến khi trường Tiểu học, THCS Yên Lâm được xây mới chỉ cách nhà gần 6 km. 19 tuổi, anh Nam chẳng ngại ngần khi xin bố mẹ được đi học cùng các em kém mình đến 6, 7 tuổi.

Nhờ chăm chỉ, chịu khó học hành, anh thi đỗ vào lớp 10 với số điểm cao nhất nhì ở trường. Thế nhưng, không có trường cấp 3 nào nhận anh vào học vì lý do đã quá tuổi. Hơn 20 tuổi đầu, chàng thanh niên kia chỉ biết ôm lấy mẹ rồi khóc như một đứa trẻ... Không thể buông xuôi dễ dàng thế được. Trời mưa tầm tã, anh một mình đạp xe hơn 50 cây số xuống tận Sở Giáo dục và Đào tạo để xin được tiếp tục đi học. Đơn được Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo trực tiếp ký và đề nghị trường THPT Hàm Yên giải quyết.

Vậy là, anh lại được đến trường. 3 năm học, anh ở trọ, mỗi tháng chỉ được bố mẹ cho vẻn vẹn 28 nghìn đồng. Tranh thủ đi làm thêm, đi nhổ cỏ, lau nhà cửa… Vất vả là thế nhưng anh luôn là một lớp trưởng gương mẫu, chịu thương chịu khó. “Nhóc 24 tuổi”, “anh cả”, “Nam già” là những tên gọi thân thương trong những trang lưu bút của các bạn lớp 12C14 dành cho anh.

Mong muốn được thoát khỏi vùng đất khó cứ lớn dần... Anh đăng ký thi vào Khoa Xây dựng cầu đường, trường Đại học Xây dựng Hà Nội. Thế nhưng, cận kề ngày thi, bố anh ốm nặng. Ngược xuôi ra vào bệnh viện, cảnh túng thiếu, lo toan tiền thuốc thang, ăn uống khiến gương mặt anh sạm lại, đôi mắt trũng sâu, thâm quầng. Cơn bão bệnh tật đi qua càn quét tất cả những gì còn sót lại, căn nhà anh vốn đã rách nát nay lại càng tiêu điều, xác xơ.

Sóng gió...

Giữa chừng câu chuyện, anh Nam xin phép chúng tôi gọi điện, anh phân bua: “Năm nay các cháu nghỉ học vì dịch bệnh Covid -19, thế nhưng tôi phải kết nối thường xuyên với cô giáo để có bài tập về nhà cho cháu. Chuyện học cũng như chuyện trồng cam vậy, phải chăm chút từ khi còn bé. Cứ học hành đứt gánh, dở dang như mình thì...”. Giọng anh ngậm ngùi đầy tiếc nuối.

Không vào được đại học, anh xác định làm giàu trên mảnh đất quê hương. Ban đầu, khó khăn chồng chất khó khăn, đất đai chẳng có, vốn liếng cũng không. Cơ hội đến với anh khi có người muốn bán một vườn rộng 2 ha và đã có 400 gốc cam trồng sẵn với giá 68 triệu đồng. Bài học nhãn tiền của bố mẹ anh đã từng thua lỗ vì đầu tư cho cam khiến cả gia đình ra sức ngăn cản. Thế nhưng một khi anh Nam đã quyết thì… không ai làm lung lay ý chí được. Từ đó, anh Nam ngày đêm quần quật trên vườn rừng từ sáng sớm đến tối xẩm cũng chưa về. Bàn tay đầy chai sạn với cái cuốc, con dao… Những “đứa con cưng’’ được anh nâng niu, bởi đó là nguồn hy vọng của gia đình.

Vốn liếng không có, anh liều lĩnh vay sấp để có tiền đầu tư mua thuốc bảo vệ thực vật, phân bón. Nỗi âu lo như xóa tan mọi hy vọng khi cam rớt giá thê thảm chỉ còn 800 đồng đến 2.000 đồng/kg. Nhiều người bán tống bán tháo, còn cam của anh bị thương lái ép giá vì quả bé, vỏ dày, xù xì. Số tiền thu về vẻn vẹn được hơn chục triệu đồng, nó thấm tháp gì so với số tiền lãi ngày một nhiều thêm. Bố mẹ lại đổ bệnh, vợ con nheo nhóc, anh đau đớn nuốt nước mắt vào trong gượng đứng dậy chèo lái đưa gia đình vượt phong ba.

“Không có con đường cùng”

Anh Nam khẳng định với tôi như thế. Đối với anh con đường cùng chỉ đến khi con người đầu hàng số phận. Sau những thất bại liên tiếp ấy, anh nhận ra rằng, làm kinh tế phải có quy trình, tính toán. Mẫu mã đẹp mắt thì cam sẽ có giá, thương lái không ép được. Ý nghĩ ấy giúp anh tìm được hướng đi mới. Anh bắt đầu tham gia lớp tập huấn trồng trọt, mày mò sách báo, internet... Anh nói rằng, trồng cây cam là học cách làm giàu, mỗi người có một cách riêng để cây ít sâu bệnh, thu được lợi nhuận cao. Đó là bí quyết mà anh sẽ phải tìm ra. 

Quãng thời gian đó, anh quần quật cả ngày trên vườn đồi. Dường như bao nhiêu sức lực anh ném hết vào “trận đánh’’ này. Trải qua nhiều thử nghiệm, anh tìm ra được công thức trộn các loại phân vô cơ, hữu cơ phù hợp thổ nhưỡng. Bên cạnh đó, anh chế tạo vòi xịt nước công suất lớn để tẩy rửa nấm trên thân cây. Cách làm này vừa tiết kiệm chi phí, hạn chế việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Bao nhiêu kinh nghiệm, bí quyết riêng được anh đúc rút. Nhờ vậy mà vườn cam ngày một xanh tốt, ra hoa đậu quả. Đất đã không phụ công người.

May mắn thực sự đến, cuối năm thu hoạch, cam được giá gấp đôi, 6 nghìn đồng/kg, vụ đầu tiên thắng lợi anh thu hoạch được 6 tấn, tính ra được gần 40 triệu đồng. Có chút vốn dắt lưng anh đầu tư trồng thêm 800 gốc cam, thấm thoắt khu đồi rộng gần 2 ha đã được phủ lên màu xanh của cây cam. Nhưng anh biết rằng muốn giàu lên không thể dựa mãi vào cây cam được, nhiều lúc giá cam cũng bấp bênh, cần phải mở rộng mô hình. Bao đêm trăn trở suy tính, chỉ có đầu tư vào rừng là không sợ lỗ. Anh chia sẻ: “Làm kinh tế phải có chút liều lĩnh, quyết là làm ngay. Tôi xoay sở vốn liếng, ở đâu bán những khu đồi tạp là tôi lại chạy vạy vay mượn để mua ngay”.

Qua một hành trình dài lao động cần mẫn, hiện nay, gia đình anh có 3.000 gốc cam, 300 gốc bưởi. Anh mua được gần 40 ha rừng tạp, hai vợ chồng nai lưng trên những khu đồi, phát quang lau sậy rồi hạ thổ hàng trăm gốc keo. Những cây keo đâm chồi nảy lộc, vươn mình trước nắng gió, sức sống mãnh liệt và bền bỉ như chính chủ nhân của nó vậy. Với mô hình vườn rừng, anh thu được 800 - 900 triệu đồng/năm, tạo việc làm thường xuyên cho 3 lao động với mức lương 200 nghìn đồng/ngày; còn khi vào thời vụ vợ chồng anh phải thuê 60 - 70 người/ngày mới đảm bảo tiến độ. Ghi nhận những nỗ lực của anh, nhiều năm liền anh được Hội Nông dân tỉnh khen thưởng là hộ nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi cấp tỉnh.

Khi nói về Vũ Văn Nam, người dân trong xã vẫn kháo nhau: “Đất vườn nhà nó làm ăn phát lắm! Cây cam nào cũng lúc lỉu, quả thì to ngon, đẹp mắt”. Còn anh Nam thì nghĩ khác, anh xòe đôi bàn tay và bảo: “Tất cả là nhờ vào đây”. Với anh, dù sóng gió cuộc đời có nghiệt ngã đến đâu nhưng nếu biết nỗ lực, biết vươn lên chắc chắn sẽ chiến thắng!.

Theo: VOV.VN

Tin cùng chuyên mục