Ánh trăng chiếu sáng bầu trời ở Khan Younis tối 26/11, thay vì ánh lửa phát ra từ các vụ pháo kích, là khung cảnh yên bình hiếm hoi ở Dải Gaza nhờ thỏa thuận ngừng bắn dài 4 ngày giữa Israel và Hamas bắt đầu từ 24/11.

"Chúng tôi đang sống những ngày bình yên, tranh thủ giờ phút hiếm hoi để nhâm nhi trà", Kanich nói, ánh lửa bập bùng trên gương mặt. "Những ngày ngừng bắn cho mọi người cơ hội giao lưu, thăm hỏi gia đình, bạn bè và kiểm tra nhà cửa".

Kaninch sống ở Khan Younis, thành phố miền nam Dải Gaza nơi hàng chục nghìn người đang ở trong lều trại, trường học và nhà dân sau khi sơ tán khỏi các đợt pháo kích dữ dội ở phía bắc.

Tuy nhiên, nhiều mục tiêu ở miền nam cũng bị không kích. Kaninch cho hay tiếng ồn của máy bay, của pháo kích khiến người dân ở đây không có nổi một buổi tối yên tĩnh dù ở trong nhà hay ngoài trời, cho tới khi có lệnh ngừng bắn.

Anh đang tận hưởng quãng thời gian không ồn ào và không cần thấp thỏm, dù nhà cửa hư hại nặng nề và tình hình còn lâu mới quay lại bình thường. Kaninch ngẫm nghĩ, bày tỏ cuộc chiến đã làm sống lại một số lối sống thời xưa.

"Chúng tôi đã không còn tụ họp quanh đống lửa rất nhiều năm rồi, nhưng cuộc chiến mà chúng tôi đang trải qua đã khiến một số di sản và văn hóa xã hội của ông cha hồi sinh", anh nói.

Gần đó, một người đàn ông dắt xe đạp và một phụ nữ bế con nhỏ đang đi dạo trên đường tối, giữa tiếng cầu nguyện vang vọng từ xa. Đèn pha một chiếc ôtô đi qua chiếu sáng đống gạch vụn trên đường phố và tranh vẽ trên tường trong giây lát.

Cuộc xung đột bắt đầu khi Hamas bất ngờ tấn công miền nam Israel ngày 7/10, giết chết 1.200 người và bắt 240 con tin. Israel phát động tấn công vào Gaza để trả đũa, khiến 14.800 người thiệt mạng.

Chiến dịch san phẳng phần lớn phía bắc Gaza, khiến hàng trăm nghìn người phải di dời. Israel cũng áp lệnh phong tỏa nghiêm ngặt, đẩy Gaza vào tình trạng thiếu lương thực, điện nước, thuốc men, nhu yếu phẩm. Đã có các chuyến xe chở hàng viện trợ và nhiên liệu được vào Gaza nhưng các tổ chức nhân đạo vẫn cho rằng chúng hiện chưa đủ đáp ứng nhu cầu.

"Chúng tôi tự hỏi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Không có điện, nước, thiếu thốn mọi nhu cầu cơ bản của con người", Kaninch nói. "Chúng tôi chỉ biết cầu nguyện cuộc sống được nối lại, quay về thời an toàn, hòa bình và phát triển".

Sau 7 tuần bom đạn không ngừng dội xuống Gaza, Tahani al-Najjar tận dụng thời gian yên bình hiếm hoi ngày 25/11 để trở về ngôi nhà đổ nát, nơi 7 người trong gia đình chết trong đợt không kích của Israel, buộc những người còn lại rời đi tìm nơi trú ẩn. Hơn 24 tiếng từ khi thỏa thuận ngừng bắn có hiệu lực, hàng nghìn người dân Gaza bắt đầu tìm về nhà cũ.

"Chúng tôi sẽ sống ở đâu? Chúng tôi sẽ đi đâu? Chúng tôi đang nhặt nhạnh gỗ vụn để dựng lều nhưng vô ích. Chẳng còn gì để dựng lều cho một gia đình", Najjar vừa nói vừa bới đống gạch vụn, sắt thép.

Người phụ nữ 58 tuổi có 5 người con sinh sống ở Khan Younis, cho hay Israel từng san phẳng hai ngôi nhà của bà trong các cuộc xung đột năm 2008 và 2014. Bà nhặt được vài chiếc cốc còn nguyên vẹn từ đống đổ nát, nơi còn có quần áo phủ đầy bụi và một chiếc xe đạp. "Chúng tôi sẽ xây nhà lại lần nữa", bà nói.

Trong những căn lều tạm bợ bên ngoài bệnh viện Nasser ở Khan Younis, Mohammes Shbeir cho hay muốn đưa gia đình về nhà ở trại tị nạn Al-Shati ở phía bắc nhưng e ngại sau khi nghe tin đồn người quay về bị bắn.

"Tôi không thể sống trong lều thế này. Tôi từng có nhà, nơi ở thoải mái cho các con", anh nói trong lúc cho con trai nhỏ ăn súp đậu ninh mềm vì không có sữa công thức.

Trong một khu chợ cóc ở Khan Younis, nơi bán cà chua, chanh, cà tím, ớt, hành tây và cam, Ayman Nofal cho biết bây giờ có thể mua số rau nhiều gấp đôi và rẻ hơn so với thời gian trước thỏa thuận ngừng bắn.

"Chúng tôi hy vọng thỏa thuận sẽ tiếp tục và có hiệu lực lâu dài, không chỉ 4-5 ngày. Người dân không thể sống với chi phí thế này", ông nói.