Trong bài phát biểu tại phiên toàn thể Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 42 tại Labuan Bajo, Indonesia sáng 10/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói rằng ASEAN vẫn là điểm sáng kinh tế, song đối mặt với thách thức ngày càng phức tạp, cả từ bên trong và bên ngoài, theo thông cáo của Bộ Ngoại giao.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu ra ba vấn đề cốt lõi quyết định bản sắc, giá trị, sức sống và uy tín của ASEAN là giữ vững độc lập, tự chủ chiến lược, bứt phá thành tâm điểm của tăng trưởng và thích ứng ngày càng tốt hơn trước những biến động bên ngoài. Ông nhấn mạnh củng cố đoàn kết và thống nhất là nhiệm vụ căn cốt cho một ASEAN độc lập và tự cường.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu tiềm ẩn nhiều rủi ro, bất ổn, để thúc đẩy phục hồi và phát triển bền vững, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng mở rộng thị trường nội khối là yêu cầu cấp thiết.

Khẳng định tinh thần cốt lõi của ASEAN là lấy người dân làm trung tâm, mục tiêu và động lực của xây dựng cộng đồng, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định cần thu hẹp khoảng cách phát triển, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, các tiểu vùng.

Thủ tướng cũng đề nghị các thành viên ASEAN chung tay khơi dậy ý chí tự cường, đoàn kết, khơi thông các nguồn lực phát triển và khởi tạo các ý tưởng đột phá cho xây dựng Cộng đồng, giúp ASEAN trở thành tâm điểm tăng trưởng của khu vực và toàn cầu.

Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, Tổng thống Indonesia Joko Widodo đánh giá Hội nghị Cấp cao ASEAN diễn ra trong bối cảnh kinh tế thế giới chưa phục hồi toàn diện, cạnh tranh chiến lược nước lớn gia tăng, cùng nhiều biến động phức tạp, khó lường.

Tổng thống Widodo đề nghị ASEAN ưu tiên hội nhập kinh tế, hợp tác bao trùm, triển khai hiệu quả Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), bảo đảm an ninh lương thực, tự cường năng lượng và ổn định tài chính.

Theo Tổng Thư ký ASEAN Kao Kim Hourn, năm 2022 đánh dấu bước ngoặt của kinh tế khu vực khi các nước tái mở cửa, từng bước phục hồi và nâng cao tự cường, với sự đóng góp lớn của sản xuất, vận tải và du lịch. Tăng trưởng khu vực cơ bản giữ vững, dự báo tăng trưởng đạt 4,7%.

Các lãnh đạo cam kết sẽ đẩy mạnh hội nhập kinh tế ASEAN, tăng cường thương mại và đầu tư nội khối, củng cố kết nối chuỗi cung ứng, nâng cao năng lực bảo đảm ổn định tài chính, an ninh lương thực, an ninh năng lượng...

Lãnh đạo các nước ASEAN đã thông qua 10 văn kiện định hướng hợp tác ASEAN trong nhiều lĩnh vực, trong đó có Tuyên bố chung hướng đến Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025, phát triển hệ sinh thái xe điện ở khu vực, Sáng kiến Một Sức khỏe ASEAN, thúc đẩy kết nối thanh toán khu vực và tăng cường giao dịch bằng đồng bản tệ.

Lãnh đạo các nước ASEAN cũng ra tuyên bố lên án vụ tấn công vào đoàn cứu trợ nhân đạo, gồm nhân viên của Trung tâm Điều phối và Hỗ trợ Thảm họa Khẩn cấp ASEAN (AHA) và Nhóm Giám sát Hỗ trợ Nhân đạo của ASEAN.